Prawo do bycia zapomnianym oraz inne prawa wynikające z RODO

Obok nowych obowiązków nakładanych wprost na administratorów, RODO przyznaje osobom, których dane osobowe (dalej: "Dane") są przetwarzane, dodatkowe uprawnienia. Wspomniane prawa wymuszają przy tym często określone działanie na administratorach Danych.

Poniżej zostaną omówione najważniejsze uprawnienia przysługujące osobom, których Dane są przetwarzane przez administratorów, takie jak prawo dostępu do Danych, prawo do poprawienia Danych, prawo do ograniczenia przetwarzania Danych, prawo do sprzeciwu, a także prawo do bycia zapomnianym.

Prawo dostępu do Danych

Każda osoba, której Dane są przetwarzane, ma prawo do wystąpienia do administratora z wnioskiem, o wydanie jej informacji o tym, czy jej Dane są przetwarzane, a jeżeli tak, to do uzyskania dostępu do tych Danych lub uzyskania ich kopii.

Administrator jest z kolei zobowiązany do udzielenia stosownych informacji wnioskodawcy bez nadmiernych opłat oraz bez zbędnej zwłoki, najpóźniej w terminie 1 miesiąca od otrzymania wniosku. 

Ww. prawo do dostępu do Danych może zostać ograniczone w określonych sytuacjach, jak np.: administrator może odmówić wydania kopii Danych, jeżeli nie może jej dostarczyć bez ujawniania poufnych danych lub Danych osób trzecich a także, jeżeli naruszałoby to prawa własności intelektualnej związane z przetwarzaniem Danych. 

Więcej na temat prawa dostępu do Danych oraz związanego z nim obowiązku informacyjnego administratorów można znaleźć tutaj.

Prawo do poprawienia Danych

Prawo do ograniczenia przetwarzania Danych

1. jeżeli kwestionuje prawidłowość Danych (ograniczenie następuje na okres sprawdzenia prawidłowości Danych przez administratora),
2. wniosła sprzeciw wobec przetwarzania (ograniczenie następuje do czasu stwierdzenia, czy podstawy administratora do przetwarzania są nadrzędne wobec podstaw sprzeciwu),
3. przetwarzanie jest niezgodne z prawem, a osoba, której Dane dotyczą, sprzeciwia się ich usunięciu, żądając w zamian ograniczenia ich przetwarzania,
4. Dane nie są już potrzebne administratorowi do celów przetwarzania, jednakże osoba, której Dane dotyczą potrzebuje ich do ustalenia, dochodzenia lub obrony roszczeń prawnych.

Prawo do sprzeciwu

Każda osoba, której Dane są przetwarzane może w dowolnym momencie wnieść sprzeciw wobec przetwarzania jej danych. 

W razie wniesienia takiego sprzeciwu administrator nie może dalej przetwarzać Danych osoby, która wniosła sprzeciw, chyba że wykaże on istnienie ważnych, prawnie uzasadnionych, podstaw do przetwarzania, nadrzędnych wobec interesów, praw i wolności osoby, która wniosła sprzeciw.

W przypadku przetwarzania Danych do celów marketingu bezpośredniego, osoba, której Dane są przetwarzane ma prawo wnieść sprzeciw wobec przetwarzania jej Danych w tym celu. Powyższe dotyczy również sprzeciwu wobec profilowania. Administrator jest zobowiązany poinformować osobę o ww. przysługującym jej uprawnieniu najpóźniej przy okazji pierwszego kontaktu, przy czym wspomniana informacja powinna być przedstawiona w sposób wyraźny i łatwy do zrozumienia - odrębnie od innych informacji.

Prawo do bycia zapomnianym (prawo do usunięcia danych)

Każda osoba, której Dane są przetwarzane ma prawo żądania od administratora niezwłocznego usunięcia dotyczących jej Danych, a administrator ma obowiązek jej Dane usunąć bez zbędnej zwłoki, jeżeli zachodzi przynajmniej jedna z następujących okoliczności:

1. Dane nie są już niezbędne do celów, w których zostały zebrane lub w inny sposób przetwarzane;
2. osoba, której Dane dotyczą, cofnęła zgodę na przetwarzanie jej Danych i nie ma innej podstawy do ich przetwarzania;
3. osoba, której Dane dotyczą wniosła sprzeciw wobec przetwarzania jej Danych i nie istnieją nadrzędne prawnie uzasadnione podstawy przetwarzania;
4. Dane były przetwarzane niezgodnie z prawem;
5. Dane muszą zostać usunięte w celu wywiązania się z obowiązku prawnego przewidzianego w prawie Unii lub prawie państwa członkowskiego, któremu podlega administrator;
6. Dane zostały zebrane w związku z oferowaniem usług społeczeństwa informacyjnego.

Ponadto, jeżeli administrator upublicznił Dane, to na wniosek osoby, której Dane dotyczą - biorąc pod uwagę dostępną technologię i koszt realizacji - jest zobowiązany do podjęcia rozsądnych działań, w tym środków technicznych, by poinformować administratorów przetwarzających te Dane, że osoba, której Dane dotyczą, żąda aby administratorzy ci usunęli wszelkie łącza do tych Danych, a także kopię lub replikacje tych Danych.

Prawo do bycia zapomnianym może zostać ograniczone w sytuacji, gdy przetwarzanie będzie niezbędne z uwagi na:

1. korzystanie z prawa do wolności wypowiedzi i informacji;
2. wywiązanie się z prawnego obowiązku wymagającego przetwarzania na mocy prawa Unii lub prawa państwa członkowskiego, któremu podlega administrator, lub do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym lub w ramach sprawowania władzy publicznej powierzonej administratorowi;
3. względy interesu publicznego w dziedzinie zdrowia publicznego;
4. cele archiwalne w interesie publicznym, cele badań naukowych lub historycznych lub cele statystycznych, o ile prawdopodobne jest, że prawo do usunięcia danych uniemożliwi lub poważnie utrudni realizację celów takiego przetwarzania;
5. ustalenie, dochodzenie lub obronę roszczeń.

Prawo do przenoszenia Danych

Osoba, której Dane dotyczą, ma, co do zasady, prawo do uzyskania od administratora kopii przekazanych mu Danych, w formacie ustrukturyzowanym, powszechnie używanym i maszynowo czytelnym oraz do żądania przesłania tych Danych innemu administratorowi. 

Więcej informacji odnośnie do prawa do przenoszenia Danych można znaleźć tutaj.